صاحب بن عباد

اسماعيل بن عباد، وزير مؤيد الدوله و فخرالدوله ديلمي بود و مصاحبت وي با مؤيد الدوله او را به صاحب شهرت داده است. اسماعيل نه تنها وزيري مقتدر، اديب، شاعر، دانشمند و نويسنده برجسته اي بود; از اين رو، با بزرگان علم و ادب زمان خود نشست و برخاست داشت. كتابخانه وي معروف بوده است; به طوري كه نوشته اند در سفري چهارصد شتر كتاب هاي وي را حمل مي كرده اند.

درباره زادگاه صاحب اختلاف نظر وجود دارد. برخي او را از طالقان قزوين، برخي ديگر اصطخر فارس و عده اي طالقان اصفهان، طالخونچه كنوني، دانسته اند. صاحب در شب 24 صفر 385 در ري درگذشت. پيكر وي را به اصفهان آوردند و در دهليز خانه اش در محله طوقچي دفن كردند. آرامگاه او همواره از زيارتگاه هاي بنام شهر اصفهان بوده است.

صاحب در محله جورجير مسجد باشكوهي به نام جامع صغير يا جامع رنگرزان بنا كرد. برخي از آثار مكتوب وي عبارتند از : اخبار الوزراء، الابانه عن مذهب اهل العدل، اخبار ابي العيناء، الامامه، الانوار و الوزراء.