فصل اول: اصفهان در قاب اصفهان شناسی

مرکز اصفهان شناسی، نهال راست قامتی بود که در خاکی تشنه و آماده برای رویاندن، سرسبزانه روئیدن گرفته و در پرتو همنوایی های بارش شعور فرهنگ دوستی. اصفهان پژوهان عاشق، کم کم به ‏بارنشسته و درمدت زمانی نه چندان دراز، شاخسارش برکهن عرصه فرهنگی این زاد و بوم سایه گستر گردیده، همچون آفتاب روشن صبحگاهان بر ابریشم تاریک شبراهه‏های خاموشِ تمامی ناآگاهی ها، توانمندانه تابیدن گرفت.


اگر چه سابقه وجود این مرکز در شهرداری را باید در چندین سال قبل از افتتاح آن در آغازین ماههای سال 1384 جستجو نمابیم، لیکن در این سال است که رسماً جامه هویت به خود پوشیده و حضور و وجود خود را اعلام نموده و از همان نخستین روزهای پس از افتتاح، دست اراده بر زانوی همت نهاده، پرتوان، قدم در راستای جاده ای نهاد که گذر از هر پیچ آن، تلاش و کوششی مضاعف می طلبید و جای بسی خوشوقتی است درراستاي اين پويايي، دستاوردهایی به یادگار گذاشت که اگر نگوییم مطلقاً همه، بلکه در حد نسبتاً مطلوب و عالمانه پسندی، هر کدام از آنها می تواند همچون شب چراغی پر تلالو مسیر نیمه تاریک مطالعات و تحقیقات اصفهان شناسان را روشنی بخشیده، و راه را برای پژوهش های دقیق‏تر و عمیق‏تر آینده، هموار نماید.
این مرکز که در مقام تعریف برای تلاش و فعالیت در دو راستای اصفهان شناسی و شهرهای خواهرخوانده شهر اصفهان پا به عرصه حیات نهاد، مجموعه ای است که با مداقه و تحقیق در بنیان های تاریخی شهر اصفهان و ویژگی های فرهنگی اجتماعی این بوم کهنسال که به تدریج در خلال قرون ماضی شکل گرفته و به عنوان میراث گذشتگان به کنونیان رسیده می کوشد تا اصفهان و اصفهانیان را بهتر ودقیق‏تر مورد واكاوي قرار دهد.
بنابراین بر طبقِ  اساسنامه اولیه این مرکز، اهداف آن را می توان در موارد ذیل دسته بندی و خلاصه نویسی نمود:
1- ایجاد فضای مناسب برای مطالعه و تحقیق و فراهم آوردن امکانات لازم جهت بهره مندی از توان علمی دانشمندان، دانش پژوهان و دانشجویان علاقه مند به مباحث مختلف اصفهان شناسی.
2- ساماندهی ، هدایت و حمایت از پژوهش علمی در راستای بررسی و شناخت موقعیت و جایگاه اصفهان در پهنه فرهنگی ایران اسلامی.
3- تلاش در راستای شناخت و شناساندن ویژگی های فرهنگی و مدنی اصفهان به ایرانی و غیرایرانی و همگام با آن جدّ و جهد در صیانت و حراست از این مواریث گران‏بها.
4- ارتقاي سطح آگاهی شهروندان از پیشینه تاریخی، وضعیت کنونی و برنامه های آینده شهر اصفهان به منظور افزایش حس مسئولیت‏پذیری نسبت به محیط شهری و تحکیم ارکان هویت محلی، ملی، انقلابی و اسلامی.
5- در راستای نیل به توسعه پایدار در مقیاس منطقه ای و ملی و بررسی راه‏کارهای علمی و عملی با هدف ایجاد تعادل بین پدیده های نو و بافت تاریخی شهر اصفهان در تعامل با سایر نهادها و سازمان های متولی بهسازی حیات شهری، این مرکز سعی نموده با استفاده از حداکثر توان و ظرفیت خود، بالاخص در طول سالهای اولیه تاسیس، شرایطی فراهم آورد تا باعث حضور افراد شایسته و علاقمند به مباحث اصفهان شناسی گردیده و از تجربیات و دستاوردهای علمی آنها استفاده نماید و از آنجایی که یکی از دغدغه های اولیه آن, تلاش جدی برای چاپ و انتشار آثار و تألیفات محققانه در موضوعات گوناگون اصفهان شناسی بوده. از همان آغازین روزهای تشکیل آن, اقدامات و کوشش همکاران مرکز جهت یک‏سویه کردن فعالیت های تحقیقاتی به منظور محقق کردن این امر مهم متمرکز گردید. بخشی از آثار در خود مرکز تهیه و تدوین گردیده و بخشی نیز نتیجه زحمات عزیزانی بود که در این خصوص تألیفات و پژوهش‏هایی را انجام داده بودند.
و از آنجایی که یکی از پایه های اصلی اهداف و فعالیت های این مرکز، حمایت مجدّانه از پژوهش‏ها و پروژه‏های تحقیقاتی‏اي بود که به ویژه کمبود آنها شدیداً احساس می گردید، با روی گشاده به استقبال از آنها پرداخته و در اندک زمانی ، بسیاری از آنها را چاپ و منتشر گردانید.
تهیه، تجهیز و تکمیل کتابخانه تخصصی مرکز از دیگر اقدامات بسیار اساسی و مهم مرکز بود که می توانست که باعث تحقق و استمرار اهداف و مقاصد اصلی مرکز، باشد . از این رو، در مدت زمانی اندک این کتابخانه در محل مرکز ایجاد گردیده و سعی شد در حدّ توان، بخش بسیار مهمی از کتاب‏هاي چاپ شده در حوزه مطالعات اصفهان شناسی، تهیه و خریداری گردیده و درمحل کتابخانه، در معرض استفاده محققین و پژوهشگران قرار گیرد. این کتابخانه در حال حاضر، با حدود بیش از 4000 عنوان کتاب در موضوعات مختلف اصفهان شناسی، در اختیار علاقمندان می باشد.
توضیحاً بایستی اشاره نماییم بر طبق اساسنامه پیشنهادی این مرکز، اهداف و وظایفی برای آن تشریح و در نظر گرفته شده و ارکان آن به طور مجزا، معرفی گردیده‏اند . این ارکان شامل مدیرمرکز شورای پژوهشی و سپس نیروهای اجرایی آن می باشد. در خصوص شورای پژوهشی ، ذکر این نکته خالی از اهمیت نمی باشد که شورا در واقع از ارکان مهم آن به شمار رفته و به ویژه در سالهای نخست فعالیت آن که تعدادی از اساتید دانشگاه و صاحب نظران حوزه اصفهان شناسی, اعضای آن را تشکیل می دادند كه نقشي بسیار کلیدی در گسترش و دوام انجام برنامه و فعالیت های پیش بینی شده برای این مرکز را بر عهده داشتند.
این مرکز که در 25 اردیبهشت ماه سال 1384 با حضور شهردار محترم وقت جناب آقای دکتر سقائیان نژاد و اعضای محترم شورای شهر و تنی چند از اساتید، محققان و اصفهان پژوهان در محل آن واقع در خیابان محتشم کاشانی افتتاح گردید. یکی از سخنران برجسته در این افتتاحیه، مرحوم استاد مهریار بود که به ارائه پاره ای از توضیحات در خصوص تاریخ شهر اصفهان پرداخت.

All rights reserved
Designed by: Hamid Reza Varshabi

Search