روزنامه های اصفهان در عصر مشروطیت
روزنامه ها جایگاه رفیعی در میان منابع تاریخ مشروطیت دارند. این روزنامه ها بیش تر، در مرکز انتشار می یافتند. در پی گسترش روزنامه ها در تهران، برخی از شهرهای دیگر، از جمله اصفهان هم به انتشار روزنامه های محلی اقدام کردند. درمدت کوتاهی پس از صدور فرمان مشروطیت روزنامه های گوناگونی در اصفهان منتشر شد.
این مجموعه، در واقع انتشار مجدد نمرات موجود از چهار عنوان آن روزنامه به صورت چاپ افست می باشد که به ترتیب عبارتند از: "الجناب"جهاداکبر، "فرج بعد از شدت و انجمن بلدیه" و"ناقور".
روزنامة الجناب به کوشش میر سید علی جناب منتشر می شد، لیکن تنها چهارده شماره از آن انتشار یافت. نخستین آن در20 شوال1324 به چاپ رسید. هر چند این روزنامه در اصفهان، آنهم برای مدت کوتاهی انتشار یافت، گویا در شهرهای دیگر ایران نیز خوانندگانی داشت، چرا که در برخی شماره های آن، نامه هایی از سایر شهرها، خطاب به روزنامه چاپ شده است.
محورهای مورد بحث در این روزنامه عبارت بود از:
- مسایل سیاسی و اجتماعی اصفهان
- مباحث اقتصادی
- اخبار مذاکرات انجمن ولایتی اصفهان
- طرح موضوع اتحاد مردم و حمایت آنها از انقلاب مشروطیت
- حریت و مساوات
- روزنامه و روزنامه نگاری
- درج اخبار و اختراعات مغرب زمین
روزنامه "جهاداکبر" در 6 محرم 1325 به کوشش و مدیریت میرزا علی آقا خراسانی آغاز به انتشار کرد. محورهای مورد بحث این روزنامه:
- مشروطیت و استبداد
- ترویج صنایع ملی
- اخبار مذاکرات انجمن ولایتی اصفهان
- اخبار اوضاع اصفهان و سایر شهرها
- اخبار سایر کشورها
- مخالفت با سیاست های استعماری
- انتقاد از اوضاع اقتصادی ایران
- مسایل تعلیم و تربیت در اصفهان
- تلاش برای رشد آگاهی سیاسی مردم
آخرین شمارة این روزنامه در رجب 1327 ﻫ ق انتشار یافت.
روزنامة فرج بعد از شدت در شعبان 1325 ﻫ ق به مدیریت میرزا محمدحسین نورالدین مجلسی آغاز انتشار کرد. این روزنامه پس از انتشار سه شماره، به دلیل آنکه در آن از مذاکرات انجمن ولایتی اصفهان خبری نبود و به علت تأسیس انجمن بلدیه در اصفهان، نام خود را به انجمن بلدیه فرج بعد از شدت تغییر داد.
روزنامه انجمن بلدیه پس از انتشار شمارة دهم، در شوال 1325 تعطیل شد، لیکن پس از مدتی دوباره منتشر گردید. آخرین شمارة موجود آن ،شماره چهاردهم است که تاریخ انتشارش در صفحة اول مشخص نمی باشد.
روزنامة ناقور در سال 1326 ﻫ ق به مدیریت سید مسیح توسیرکانی، آغاز به انتشار کرد، ناقور روزنامه ای سیاسی، اخباری، تاریخی، اخلاقی و علمی بود که خلاصة مذاکرات انجمن ولایتی هم در آن درج می گردید. آخرین شمارة آن، شمارة 25 و در 8 شعبان 1327 ﻫ ق انتشار یافت. محورهای مورد بحث این روزنامه عبارت بودند از:
- مشروطیت و استبداد
- وجوب قانون در جامعه
- عدالت
- مطالب انتقادی طنز آمیز
- مبارزه با حضور بیگانگان
لازم به توضیح است که این مجموعه به اهتمام دکتر محمد علی چلونگر در زمستان 1385 در قطع رحلی و 653 صفحه، توسط مرکز اصفهان شناسی و خانه ملل، در سال نکوداشت اصفهان، پایتخت فرهنگی جهان اسلام، چاپ و منتشر گردید